Kombucha là một loại trà lên men tự nhiên có lịch sử lâu đời và được biết đến rộng rãi như một thức uống độc đáo với hương vị chua ngọt nhẹ cùng kết cấu có gas tự nhiên. Mặc dù còn nhiều tranh cãi về nguồn gốc, kombucha được cho là đã ra đời từ hàng ngàn năm trước, có thể bắt nguồn từ Trung Quốc thời nhà Tần, gần khu vực Biển Bột Hải, nơi nó được gọi là “trà bất tử” vì sự yêu thích đặc biệt và việc sử dụng phổ biến trong đời sống.
Theo một số tài liệu, kombucha đã theo các tuyến đường thương mại cổ đại như Con đường Tơ lụa lan tỏa sang Nhật Bản, Hàn Quốc và Nga. Tại Nhật, có truyền thuyết cho rằng tên gọi “kombucha” được đặt theo tên một vị danh y Komu-ha – người được cho là đã giới thiệu loại trà này đến hoàng tộc.
Vào đầu thế kỷ 20, giới khoa học bắt đầu quan tâm đến kombucha. Vào năm 1913, hai nhà nghiên cứu – giáo sư người Đức G. Lindau và nhà khoa học Nga A.A. Bachinskaya – đã công bố các nghiên cứu đầu tiên đề cập đến vai trò tiềm năng của kombucha đối với cơ thể người.
Trong những năm 1990, kombucha tiếp tục được tiêu thụ rộng rãi tại Hoa Kỳ, đặc biệt trong bối cảnh gia tăng quan tâm đến thực phẩm bổ trợ và hệ miễn dịch. Tuy nhiên, vào năm 1995, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã phát đi cảnh báo sau một trường hợp nhiễm toan chuyển hóa nghiêm trọng được nghi liên quan đến kombucha. Điều này dẫn đến một thời gian gián đoạn về mặt truyền thông, mặc dù sau đó kombucha vẫn tiếp tục được nghiên cứu và sử dụng một cách thận trọng hơn.
Từ năm 2000 trở lại đây, với làn sóng “wellness lifestyle” và xu hướng thực phẩm lên men (fermented foods) toàn cầu, kombucha đã quay trở lại mạnh mẽ trên thị trường quốc tế. Năm 1995, thương hiệu GT’s Kombucha ra đời tại Mỹ và nhanh chóng dẫn đầu thị trường. Kể từ đó, hàng loạt thương hiệu kombucha đã phát triển ở Bắc Mỹ, châu Âu và châu Á.
Theo thống kê, giá trị thị trường kombucha toàn cầu vào năm 2019 ước tính khoảng 1,8 tỷ USD, và vẫn đang trên đà tăng trưởng. Người tiêu dùng hiện đại ngày càng quan tâm đến các sản phẩm lên men tự nhiên có chứa các hợp chất sinh học như polyphenol, acid hữu cơ và vitamin có nguồn gốc từ trà, quá trình lên men, và hệ vi sinh vật có lợi.
Tại Việt Nam, ngành đồ uống lên men đang bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ. Cùng với các đơn vị tiên phong như Artisanal Kombucha Brewing House – được biết đến là một trong những nhà máy kombucha thủ công quy mô lớn tại Việt Nam – Công ty Cổ phần Thực phẩm và nước giải khát Green Food cũng đang tập trung nghiên cứu và chuẩn bị ra mắt dòng kombucha lên men tự nhiên.
Sản phẩm dự kiến sẽ được phát triển với sự kết hợp giữa quy trình sản xuất hiện đại và nguồn nguyên liệu giàu polyphenol, vitamin nhóm B và acid glucuronic – những thành phần được tìm thấy trong các nghiên cứu về kombucha.
Thông tin chi tiết về dòng sản phẩm mới sẽ được cập nhật trong chuyên mục khoa học về kombucha mà Green Food sắp triển khai – nhằm cung cấp thông tin khách quan, hữu ích và khoa học đến người tiêu dùng yêu thích thực phẩm tự nhiên lên men.
Kombucha là sản phẩm có nguồn gốc lên men tự nhiên, nên cần được sản xuất, bảo quản và sử dụng đúng cách để đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm. Dù chứa các thành phần có lợi, kombucha không phải là thuốc và không thay thế cho chế độ điều trị y tế. Người tiêu dùng nên tìm hiểu kỹ và sử dụng ở mức độ phù hợp.
